Taal in Blokjes op Ondersteuningsniveau 3
Op Ondersteuningsniveau 3 krijgen de leerlingen specifieke interventie met lezen en spellen op school met Taal in Blokjes.
Op Ondersteuningsniveau 3 wordt de opzet van Ondersteuningsniveau 2 verder uitgebouwd.
De leerlingen krijgen nu intensieve instructie en extra begeleiding.
Ondersteuningsniveau 3 is een uitbreiding van Ondersteuningsniveau 2. Neem de werkvormen en materialen van ON 2 ook mee op dit niveau.
Ga naar ON1 en ON2 voor de basismaterialen en werkvormen. Hieronder staat een basisopzet die je als uitgangspunt kan nemen. Deze basisopzet kan je combineren met andere materialen, software en werkvormen van Taal in Blokjes die passen bij jouw doelstellingen en specifieke situatie. Kijk hiervoor bij Werkvormen met Taal in Blokjes en bij Basisopzet materialen en werkvormen.
Spelling oefenen met de klankblokken, het blokwoordenboek en met de springpleinen
1. Maak intensief gebruik van de handleiding/oefenmap
De Handleiding/oefenmap wordt nu intensief gebruikt bij de face to face begeleiding door de taalspecialist. De handleiding/oefenmap is onontbeerlijk bij Ondersteuningsniveau 3. Elke handleiding/oefenmap staat boordevol met extra oefeningen en werkbladen in opklimmende moeilijkheidsgraad. Begeleiding is maatwerk, de leerkracht/taalspecialist maakt een keuze uit de oefeningen voor de leerlingen.
De leerlingen werken zelfstandig in het werkboek en laten de gemaakte bladzijdes uit het werkboek zien. De leerkracht/taalspecialist kijkt deze na.
Daarna gaan de leerlingen onder de begeleiding van de leerkracht/taalspecialist -individueel of in een groepje- aan de slag gaan met de (auditieve) oefeningen en de overige werkvormen uit de handleiding/oefenmap van Taal in Blokjes.
Elk werkboek heeft zijn eigen handleiding/oefenmap. De oefeningen uit de handleiding/oefenmappen zijn per bladzijde aan de bladzijdes uit werkboeken gekoppeld voor een optimale afstemming.
De leerkracht/taalpecialist kan gemakkelijk de extra oefeningen uit de handleiding/oefenmap koppelen aan de door de leerling gemaakte bladzijdes in het werkboek.
Daarnaast kan de leerkracht/taalspecialist ook gebruik maken van de de werkbladenmap uit de Workshop Taal in Blokjes.
In de klas kan de leerling zelfstandig in zijn/haar Werkboek van Taal in Blokjes werken.
Tijdens de begeleiding neemt de leerling zijn werkboek mee en vindt extra oefening en verdieping plaats met de werkvormen uit de bijbehorende handleiding/oefenmap.
2. Gebruik het Blokwoordenboek
Met het Blokwoordenboek van Taal in Blokjes kan je zowel de spelling oefenen als het lezen. De woorden van het Blokwoordenboek zijn in opklimmende moeilijkheidsgraad ingedeeld.
Het Blokwoordenboek volgt de opbouw van de Taal in Blokjes werkboeken. Het Blokwoordenboek wordt gebruikt voor de spelling (woorden bouwen met de klankblokken en opschrijven) èn voor het lezen (werkvorm ‘Woordvelden”.
Je kan het Blokwoordenboek gebruiken in combinatie met de werkboeken van Taal in Blokjes en met de Springpleinen of met je taalmethode. Je kan ook auditieve dictees geven met de woorden uit het Blokwoordenboek Begin op een makkelijk niveau en ga telkens een stapje hoger.
Oefen de spelling en basisvaardigheden
3. Geef auditieve dictees met extra tussenstappen
Bouw extra tussenstappen in bijvoorbeeld met coderen, bouwen en opschrijven.
- de leerling codeert eerst de woorden in de kleuren van Taal in Blokjes,
- vervolgens bouwt de leerling de woorden met de klankblokken, (dit kan ook als auditief dictee blokwoorden, draai dan het gecodeerde blaadje van stap 1 om of leg dit weg),
- tot slot schrijft de leerling deze woorden op (geef een auditief dictee van deze woorden).Maak een selectie van ‘nieuwe’ of ‘lastige’ woorden voor de spelling met de stappen 1,2 en 3.
Geef extra uitleg en instructie m.b.t. regels indien van toepassing. Leg de regels voor de lange en de korte klinkers uit met de klankblokken.
Andere tussenstappen met een auditief dictee zijn bijvoorbeeld:
- de letters (klanken) van het woord hardop uitspreken en aanwijzen op de klankkaart op A4 formaat vóór het opschrijven.
- het woord eerst springen op het Springplein en daarna opschrijven.
Bekijk de video “Woorden bouwen met de klankblokken en opschrijven” hieronder.
Zie ook: Basiswerkvorm spellen: woorden bouwen met klankblokken en opschrijven
Tip: gebruik ook de Module software voor een auditief dictee op het klankenbord van de software.
Lees hierover verder bij punt 10. Basisvaardigheden, woordlezen en spelling met de Module software.
Het belangrijkste is dat leerlingen op eigen kracht leren lezen met de klankhulp en de andere mogelijkheden die de Taal in Blokjes Reader software biedt. Voorlezen vervangt natuurlijk niet het zelf lezen maar kan wel een goede aanvulling zijn voor leerlingen in bepaalde situaties en kan op veel verschillende manieren worden ingezet.
Bijvoorbeeld:
- Voorlezen als voorbereiding bij het zelf lezen van 'moeilijke teksten' voor leerlingen die daar baat bij hebben en die zo makkelijker de volgende stap naar een hoger leesniveau kunnen zetten. De leerling leest een 'makkelijke' tekst zelf met klankhulp en het zelf lezen van een 'moeilijke' tekst wordt voorbereid door eerst naar de tekst te luisteren. Vervolgens leest de leerling de tekst zelf zonder voorleesfunctie.
- Voorlezen als variatie voor de afwisseling, het leesplezier en de motivatie, bijvoorbeeld door mee te lezen met de voorlezer.
- Voorlezen als ondersteuning van het begrijpend lezen in combinatie met technisch lezen als het technisch lezen zoveel inspanning vergt dat het tekstbegrip erbij inschiet. De leerling wordt extra ondersteund bij het technisch lezen waardoor er meer "ruimte is" voor het tekstbegrip.
- Voorlezen als voorbereiding voor het begrijpend lezen: begin met begrijpend luisteren (voorleesstem). De leerling luistert naar het verhaal en leest niet mee. Vraag waar het verhaal over gaat. Geef hulp daar waar nodig. Daarna leest de leerling het verhaal zelf (zonder voorleesstem) terwijl hij veel beter begrijpt waar het over gaat.
- Voorlezen van op klank gecodeerde teksten met NT-2 leerlingen. De voorleesstem geeft het goede voorbeeld bij het uitspreken van de gekleurde klanken. Dit is auditief en visueel heel sterk. Laat eerst de voorleesstem de gecodeerde woorden en zinnen voorlezen waarbij de leerling meekijkt (met het leeshappertje) en luistert naar de uitspraak van de groene, de gele klanken etc. Laat de leerling daarna zelf (zonder voorleesstem) of met voorleesstem het verhaal met de kleuren voor klanken lezen. voor meer infomatie zie: Is Taal in Blokjes geschikt voor NT2 leerlingen (nieuwkomers)?
- Voorlezen als oefening voor de luistervaardigheid en het verhaalbegrip: luister goed naar het verhaal en vertel daarna waar het verhaal over gaat (begrijpend luisteren). Tevens als geheugentraining voor de gesproken taal.
Elke behandeling is maatwerk. De mogelijkheid tot voorlezen is een extra ondersteuning bij de fonologische ondersteuning en de maatregelen voor tekstvereenvoudiging. Leerlingen die baat hebben bij voorleesondersteuning hebben nu de mogelijkheid om deze functie aan te zetten (zie video). De leerling kan zelf de stem en het tempo kiezen die hij/zij prettig vindt.
Wil je liever dat je leerling helemaal geen gebruik kan maken van de voorleesfunctie, dan kan je de mogelijkheid per leerling volledig uitschakelen.
4. Oefen de spelling met de gekleurde magneetletters uit de Letterbox
Je kan de magneetletters ook op tafel gebruiken, zonder magneetbord.
Geef een auditief dictee. Dicteer telkens een woord en laat de leerling woorden schrijven met de magneetletters.
Bij een magneetbord kan de leerling met de letters op het bord slepen bij het maken van een woord. Dan hoeft de leerling de letters niet telkens op te tillen. Zorg voor genoeg ‘sleepruimte’tussen de soorten letters. Als de leerling klaar is, mag de leerling de klanken weer terugslepen naar de goede plaats.
Bij een magneetbord kan je de letters ook groeperen in de volgorde van klankkaart, zoals op de foto.
Je kan deze werkvorm goed koppelen aan aan de uitleg van de klankregels.
Tip: bekijk de werkvorm: Woorden bouwen met gekleurde letters.
5. Oefen de spelling met de Woordbouwkaartjes
Laat de leerling woorden zelf woorden met en zonder regels verzinnen met de Woordbouwkaartjes en opschrijven.
Je kan de Woordbouwkaartjes ook gebruiken voor scrabble, kruiswoorden en letter-klank memory.
Elk kaartje heeft een letterwaarde, lange en moeilijkere woorden worden beloond met meer punten.
Leerlingen kunnen uitstekend in een groepje werken met de Woordbouwkaartjes.
De leerling die de ‘knapste’ woorden maakt, haalt het hoogste aantal punten en wint het potje!
6. Oefen intensief met de basisvaardigheden
Gebruik de Klank-teken kaartjes van Taal in Blokjes. Probeer elke dag een paar keer kort de klanken te flitsen. Gebruik ook de Module software (zie onder) voor het oefenen van de klank-teken koppeling.
Oefen de analyse van klanken en klankgroepen met het Springplein van Taal in Blokjes.
Gebruik ook de klankkaarten op A4 formaat, bekijk de voorbeelden en uitleg.
Voor het oefenen van de klankgroepen kan je het klankgroepenspel van de Bordspellen gebruiken.
Tip: gebruik ook de Module software voor het oefenen van de basisvaardigheden.
Woorden bouwen met de klankblokken en opschrijven
Oefen het lezen
7. Laat leesteksten coderen, hardop lezen en herhaald hardop lezen.
Laat niet meer coderen dan nodig!
In de beginfase worden de klinkers en de medeklinkers gecodeerd, daarna wordt overgegaan op het coderen van alleen de klinkers.
De leerling leert al snel dat de ‘rest’ altijd bestaat uitmedeklinkers (blauw) en dat de klinker het ankerpunt van de lettergreep (klankgroep) is. Laat af en toe ook de medeklinkers bij de eerste zinnen van een tekst coderen.
Bekijk de Basiswerkvorm lezen: woorden op klank coderen en hardop lezen.
Volg de codeerstappen in de FAQ hieronder voor snel en efficiënt coderen.
Taal in Blokjes gebruikt vaste kleuren voor klanken voor het ontwikkelen van het fonologisch bewustzijn. Door het coderen van klanken leren de leerlingen denken in klanken en klankstukken en gecodeerde teksten kunnen makkelijker worden gelezen.
Wat is het doel van fonologisch coderen?
Met fonologisch coderen 'kleur de klanken' oefent de leerling:
a. versterken van de klank-tekenkoppeling
b. versterken van het fonologisch bewustzijn
c. begrijpen hoe woorden in elkaar zitten
d. het snel zien van woordstructuren en dus sneller lezen
e. voorbereiding op het spellen van woorden
Hulp bij de codeer-volgorde en praktische tips:
Zorg dat de leerling snel en effectief codeertop het niveau dat bij de leerling past.
Dát is de kunst van het coderen.
Dit betekent dat:
a) de leerling leert coderen met de juiste codeervolgorde; en
b) de leerling én begeleider praktische tips toepassen voor beter en sneller coderen.
Volgorde van fonologisch coderen
Stap 1: begin met het coderen van klankzuivere woorden en teksten
Codeer de klinkers en de medeklinkers Voor leerlingen uit de bovenbouw kunnen langere woorden worden genomen. Bijvoorbeeld ‘kaas’ en ‘stoel’ zijn klankzuiver maar ‘langsnuitdolfijn’ en ‘hefschroefvliegtuig’ ook. Laat de woorden hardop lezen.
Stap 2: laat bijna klankzuivere woorden en teksten met stomme klinkers coderen.
Begin met woorden van twee lettergrepen (klankgroepen) en voer de woordlengte op. Laat eerst alle stomme klinkers coderen en kijk samen na.
Laat daarna de andere klinkers coderen en bijv. bij de eerste twee zinnen nog de medeklinkers. Laat de woorden hardop lezen.
Stap 3: laat teksten of woorden met stomme klinkers en regels coderen
Laat eerst alle stomme klinkers coderen en kijk samen na.
Laat vervolgens alle lange klinkers met één letter coderen, dit is de regel voor de lange klinkers en kijk samen na. De leerling hoeft deze regel nog niet te beheersen of toe te kunnen passen bij de spelling. Voor een goede codering is luisteren naar de uitspraak voldoende. Lees je ‘boten’ dan is de ‘o’ geel, en is de ‘geel regel’ gebruikt. Het herkennen van woorden met de regel voor de lange klinkers is ook belangrijk voor het lezen.
Laat vervolgens de andere klinkers coderen.
Daarna leest de leerling de tekst (herhaald) hardop: de woorden worden met de klanken 'in elkaar gezet' en de woordstructuur wordt verduidelijkt.
Praktische tips: snel coderen doe je zo!
Zorg voor regelmatige en voldoende oefening: van intensief naar 'een onderhoudsdosis'.
Gebruik teksten en woorden met een (ver)groot lettertype. Verdeel een tekst in blokjes als de tekst (te) lang is.
Gebruik altijd fluormarkers
Gebruik fluormarkers en laat de klanken met één enkel veegje omhoog of omlaag coderen. Meestal gebruik je de brede kant voor de 'brede' klanken en de smalle kant van de stift voor de 'dunne' klanken (dit is ook afhankelijk van de lettergrootte). Eén klank is één veegje. Doe deze techniek voor en laat de leerling niet 3 keer op en neer met de stift gaan over één klank.
Laat de leerling ook niet elke keer de dop op de marker schuiven, maar éérst het coderen van de woorden en de tekst afmaken.
Markers zijn 'highlighters', zij versterken het beeld van de klanken. Gebruik géén kleurpotloden, deze dekken de klanken af en de leerling moet heel vaak op en neer om een letter te coderen!
Vuistregels voor sneller coderen
Vuistregel 1: (klankzuivere) woorden van één lettergreep: klank uitspreken en klank voor klank coderen. Daarna de woorden hardop lezen om de klanken samen te voegen.
Vuistregel 2: woorden van twee of meer lettergrepen: stap zo snel mogelijk over naar alleen de klinkers coderen (en bijvoorbeeld alleen bij de eerste twee zinnen nog de medeklinkers).
Vuistregel 3: na stap 1 mag de leerling op klanksoort coderen, voorwaarde is wel dat de tekst hardop wordt gelezen om de klanken in woorden samen te voegen.
Laat niet meer coderen dan nodig!
In de beginfase worden de klinkers en de medeklinkers klank voor klank gecodeerd, daarna wordt overgegaan op het coderen van alleen de klinkers. De leerling leert al snel dat de 'rest' altijd bestaat uit medeklinkers (blauw) en dat de klinker het ankerpunt van de klankgroep (lettergreep) is. Laat wel af en toe ook de medeklinkers bij de eerste zinnen van een tekst coderen.
Na verloop van tijd mag de leerling alle klanken van één kleur tegelijk coderen op voorwaarde dat de leerling daarna de woorden hardop leest zodat alle klanken van het woord worden verklankt en samengevoegd worden tot één geheel. TIP Als de leerling per klanksoort codeert, is het het beste om met de twee moeilijkste klanken te beginnen: laat eerst de stomme klinkers coderen, dan de lange klanken met één letter (regel voor de lange klanken) en vervolgens de rest, liefst op de volgorde van de klankkaart: 1. groen, 2. geel, 3. rood, 4. blauw (als dit is afgesproken). Restklanken onderstrepen als deze woorden er in zitten. Maak een 'stoplichtkaartje' voor de vaste volgorde.
Mogelijke oorzaken voor langzaam coderen
Soms hoor je dat coderen veel tijd in beslag neemt. Dit kan worden veroorzaakt door verschillende factoren zoals verkeerd materiaal, een verkeerde techniek, door onvoldoende instructie en door te weinig oefening. Hierboven is aangegeven hoe je het codeerproces kan verbeteren en versnellen.
Ook perceptie kan een een rol spelen! Een leerling zegt bijvoorbeeld dat het coderen thuis lang duurt terwijl dat niet zo is! Check deze informatie! Laat tijdens de les of behandeling een bladzijde coderen terwijl je toekijkt en neem de tijd stiekem op. Meestal is het codeertempo hoog, nog geen 5 minuten voor een hele bladzijde! Een eye opener voor de leerling (en de ouders). Bij navraag blijkt dan vaak dat de leerling moeite heeft met beginnen (starttijd wordt meegerekend) en met veel afleidende zaken bezig is tijdens het coderen.
Taal in Blokjes reader voor gecodeerde leeskilometers
Gebruik de Reader software voor het lezen van een goede hoeveelheid fonologisch gecodeerde teksten! Laat de leerling de teksten herhaald hardop lezen.
Wat is het doel van fonologisch coderen?
Met het fonologisch coderen van woorden werkt de leerling aan het:
a. versterken van de klank-tekenkoppeling,
b. versterken van het fonologisch bewustzijn,
c. doorzien van woordstructuren, dit is belangrijk voor beter lezen èn spellen,
d. voorbereiden van de spelling: eerst begrijpen hoe een woord in elkaar zit,
en daarna zelf opschrijven.
8. Gebruik de lees- en woordstructuurkwartetten voor lezen (en spellen)
Laat de leerling heel veel woorden lezen met de lees- en woordstructuur kwartetten!
Bij de Lees- en woordstructuur kwartetten moeten de leerlingen heel veel lezen omdat zij telkens woorden moeten matchen aan de bijbehorende klankstructuren. Inzicht in de klankstructuur van woorden is ook goed voor de spelling!
Er zijn verschillende niveaus: van makkelijke woorden zoals ‘ham’ en ‘tuin’ naar moeilijkere en langere woorden zoals ‘strand’, ‘aardig’, ‘gebakje’, ‘vrolijk’ en ‘dobbelstenen’. Op deze wijze kan je instappen op het goede niveau en kunnen leerlingen steeds moeilijkere woorden leren lezen.
Leerlingen helpen elkaar, kijken samen na en spelen een uitdagend spel.
Stap in op het goede niveau. Als dat goed gaat, gaan de leerlingen naar een hoger niveau met moeilijkere woorden.
Deze werkvorm kan heel goed in groepjes worden gebruikt.
Maak oneven potjes die kunnen rouleren tussen de groepjes.
Meng bijvoorbeeld twee opeenvolgende niveaus van de kwartetten.
Oefen met de Taal in Blokjes Reader software
8. Maak leeskilometers met de Taal in Blokjes Reader software
Laat leerlingen op school en thuis leeskilometers maken met de Taal in Blokjes Reader software. Kies een verhaal en het leesniveau (Avi en/of Cito) en stel de klankondersteuning in. Optimaliseer het leesbeeld met de maatregelen voor tekstvereenvoudiging.
Het is niet de bedoeling dat leerlingen alleen maar verhalen lezen die hij/zij zelf hebben gecodeerd. Laat de leerlingen intensief oefenen met de fonologisch voorgecodeerde verhalen van de Taal in Blokjes Reader. Laat leerlingen de verhalen (herhaald) hardop lezen.
Bekijk hieronder de video over klankhulp en leesbeeldoptimalisatie. Ervaar hoe een verhaal van niveau Avi Plus zodanig vereenvoudigd kan worden dat het verhaal overkomt als een tekst van niveau M4/M5. De oorspronkelijke versie kan voor een leerling veel te moeilijk zijn, maar de aangepaste versie niet!
Op school oefenen de leerlingen het lezen met de Taal in Blokjes Reader software individueel of in een groepje. Op de tablet lezen zij om de beurt een stukje hardop. Bekijk de video hieronder.
Zet leesopdrachten klaar vanuit de Taal in Blokjes Reader software voor thuis. Thuis lezen de leerlingen de klaargezette verhalen op hun eigen Taal in Blokjes reader account met een tablet, laptop of smartphone.
Het lezen op de mobiel kan soms erg praktisch zijn omdat deze altijd bij de hand is als er even tijd is. Op het kleine scherm passen korte regels met een paar woorden tegelijk die je snel kan doorscrollen. Deze lay-out kan door zwakke lezers juist als overzichtelijk worden ervaren omdat zij dan niet ‘een zee van letters’ zien.
9. Stel per leerling een leestraining samen en monitor de vorderingen.
Je kan voor elke leerling een leestraining op maat samenstellen met de Taal in Blokjes Reader software.
- kies een leerling
- kies een leesniveau
- kies een verhaal op tekstkenmerken
- stel de mate van leesondersteuning in
- geef leeshuiswerk voor thuis
- monitor de vorderingen
- voorlezen door de Reader
- eigen verhaal invoegen met afbeelding
- oefen het lezen in groepjes
1. Kies een leerling.
2. Kies een leesniveau (Avi of Cito) en zet verhalen klaar voor je leerling.
3. Kies een verhaal op tekstkenmerken
Binnen eenzelfde leesniveau kan een verhaal moeilijker zijn dan een ander verhaal met hetzelfde niveau.
Naast het leesniveau kan je een verhaal ook op tekstkenmerken kiezen zoals ‘klankzuiver’, met regels voor de lange en korte klinkers of met leenwoorden. Bij elk verhaal kan je de woordlengte (aantal klankgroepen) en andere woordkenmerken bekijken.
Zo kan je binnen een leesniveau met de makkelijkste verhalen beginnen.
4. Stel de mate van leesondersteuning in.
Nadat je het leesniveau en het verhaal hebt gekozen, stel je de klankcodering in en het leesbeeld. Gebruik het leeshappertje voor het leestempo.
Binnen de Reader kan je de mate van klankondersteuning en andere maatregelen voor tekstvereenvoudiging voor elke leerling apart instellen. Je kan bijvoorbeeld maximale ondersteuning instellen bij ‘moeilijke verhalen’ en minimale ondersteuning bij ‘makkelijke verhalen’. Bij de maximale ondersteuning laat je ook de woorden in klankgroepen (lettergrepen) zien.
Pas het leesniveau (Cito, Avi of TIB) aan naar gelang de vorderingen die je ziet in de leesgeschiedenis (er zijn 10 leesniveaus).
6. Monitor de vorderingen
Voorbeeld: bekijk de leesgeschiedenis van Anne Bakker hieronder: wat heeft zij gelezen en in hoeveel tijd en wat heeft zij opgeschreven als samenvatting?
Benieuwd hoe dit werkt? Bekijk deze korte video over de bieb en leesgeschiedenis.
Meer weten? Bekijk het Behandelplan met de Taal in Blokjes Reader software.
7. Voorlezen door de Reader
Gebruik de voorleesfunctie binnen de Reader software indien zinvol, bijvoorbeeld als voorbereiding op het zelf lezen van een verhaal op instructieniveau.
Er zijn verschillende voorleesstemmen. Je kan deze optie aanzetten. De leerling leest mee met de voorleesstem. Bekijk de video hiernaast om een indruk te krijgen van de voorleesfunctie.
Wanneer is het gebruik van een voorleesstem in combinatie met gecodeerd lezen zinvol? Zie hiervoor onderstaande FAQ
Het belangrijkste is dat leerlingen op eigen kracht leren lezen met de klankhulp en de andere mogelijkheden die de Taal in Blokjes Reader software biedt. Voorlezen vervangt natuurlijk niet het zelf lezen maar kan wel een goede aanvulling zijn voor leerlingen in bepaalde situaties en kan op veel verschillende manieren worden ingezet.
Bijvoorbeeld:
- Voorlezen als voorbereiding bij het zelf lezen van 'moeilijke teksten' voor leerlingen die daar baat bij hebben en die zo makkelijker de volgende stap naar een hoger leesniveau kunnen zetten. De leerling leest een 'makkelijke' tekst zelf met klankhulp en het zelf lezen van een 'moeilijke' tekst wordt voorbereid door eerst naar de tekst te luisteren. Vervolgens leest de leerling de tekst zelf zonder voorleesfunctie.
- Voorlezen als variatie voor de afwisseling, het leesplezier en de motivatie, bijvoorbeeld door mee te lezen met de voorlezer.
- Voorlezen als ondersteuning van het begrijpend lezen in combinatie met technisch lezen als het technisch lezen zoveel inspanning vergt dat het tekstbegrip erbij inschiet. De leerling wordt extra ondersteund bij het technisch lezen waardoor er meer "ruimte is" voor het tekstbegrip.
- Voorlezen als voorbereiding voor het begrijpend lezen: begin met begrijpend luisteren (voorleesstem). De leerling luistert naar het verhaal en leest niet mee. Vraag waar het verhaal over gaat. Geef hulp daar waar nodig. Daarna leest de leerling het verhaal zelf (zonder voorleesstem) terwijl hij veel beter begrijpt waar het over gaat.
- Voorlezen van op klank gecodeerde teksten met NT-2 leerlingen. De voorleesstem geeft het goede voorbeeld bij het uitspreken van de gekleurde klanken. Dit is auditief en visueel heel sterk. Laat eerst de voorleesstem de gecodeerde woorden en zinnen voorlezen waarbij de leerling meekijkt (met het leeshappertje) en luistert naar de uitspraak van de groene, de gele klanken etc. Laat de leerling daarna zelf (zonder voorleesstem) of met voorleesstem het verhaal met de kleuren voor klanken lezen. voor meer infomatie zie: Is Taal in Blokjes geschikt voor NT2 leerlingen (nieuwkomers)?
- Voorlezen als oefening voor de luistervaardigheid en het verhaalbegrip: luister goed naar het verhaal en vertel daarna waar het verhaal over gaat (begrijpend luisteren). Tevens als geheugentraining voor de gesproken taal.
Elke behandeling is maatwerk. De mogelijkheid tot voorlezen is een extra ondersteuning bij de fonologische ondersteuning en de maatregelen voor tekstvereenvoudiging. Leerlingen die baat hebben bij voorleesondersteuning hebben nu de mogelijkheid om deze functie aan te zetten (zie video). De leerling kan zelf de stem en het tempo kiezen die hij/zij prettig vindt.
Wil je liever dat je leerling helemaal geen gebruik kan maken van de voorleesfunctie, dan kan je de mogelijkheid per leerling volledig uitschakelen.
8 Eigen verhalen met afbeelding invoegen
Je kan ook zelf verhalen met afbeeldingen invoegen, bijvoorbeeld een stukje uit Wikikids over een onderwerp dat je leerling erg interessseert.
De Taal in Blokjes Reader software codeert je tekst automatisch in de juiste klankleuren en bepaalt het (Avi, Cito en TIB leesniveau.
Leer verder over de Taal in Blokjes Reader software.
9. Oefen het lezen in groepjes met de Taal in Blokjes Reader software
Met de Taal in Blokjes Reader software kunnen leerlingen individueel en in een groepje werken aan lezen.
Elke leerling leest om de beurt een stuk voor van een verhaal uit de Reader. Bekijk de video hiernaast.
Oefenen met de Taal in Blokjes Module software.
10. Basisvaardigheden, woordlezen en spelling met de Module software
De Taal in Blokjes Reader software en de Taal in Blokjes Module software zijn complementair en vullen elkaar aan. Gebruik naast de Taal in Blokjes Reader software ook de Taal in Blokjes Module software.
Module software
De Module software kan op school ingezet worden voor basisvaardigheden, woordlezen
en spelling.
Deze software heeft onder andere werkvormen voor klank-teken koppeling, woorden coderen, syntheselezen, woordvelden, tempowoorden, spelling met het klankenbord en kleurendictee.
Verschil tussen Module software en Reader software
Gebruik de Module software voor de klank-teken koppeling en andere basisvaardigheden. Daarnaast voor woordlezen en voor de spelling met onder andere het klankentoetsenbord en het kleurendictee.
Voor het lezen op tekstniveau gebruik je de Taal in Blokjes Reader software. Teven kan je binnen de Reader software werken aan het begrijpend lezen tezamen met de schrijfvaardigheid.
Spelend leren met de Bordspellen en het Dobbelspel
Deze leerlingen oefenen met de bordspellen en het blokwoordenboek van Taal in Blokjes:
bouw het moeilijkste woord zodat je de meeste punten ervoor krijgt en schrijf het op.
11. Gebruik de Bordspellen
Taal in Blokjes heeft 6 bordspellen met een uitgebreid spellenboek] met veel verschillende opdrachten. Elk bordspel heeft opdrachten op twee verschillende niveaus en een aantal spelvariaties.
Met de 6 bordspellen gaan de spelers actief aan de slag met taal. Leerdoelen en vaardigheden die aan bod komen zijn: klank-teken koppeling, klankgroepen, spelling en lezen.
De bordspellen sluiten aan bij het concept van ‘gamification’ en kunnen worden gebruikt bij de werkboeken 1 t/m 8 en hoger. Bij de bordspellen heb je de klankblokken nodig.
Voor uitgebreide informatie over de bordspellen en het dobbelspel ga naar:
Werkvormen -> Bordspellen en Dobbelspel
Voorbeeld: het Klankgroepenspel
Het doel van dit spel is dat leerlingen woorden verdelen in klankgroepen en in klankgroepen gaan denken. Het opdelen van woorden in klankgroepen en het besef dat de klinker het ankerpunt van de klankgroep is, zijn belangrijke vaardigheden voor spellen én lezen.
Als een speler aan de beurt is, bedenkt hij een woord met zoveel mogelijk klankgroepen. De speler zegt het woord eerst helemaal hardop en vervolgens hardop in klankgroepen. Daarna benoemt hij de klinkers.
De speler die veel lange woorden kan bedenken en goed kan opdelen in klankgroepen komt het snelste vooruit op het spelbord en heeft de grootste kans om te winnen.
Wat is het verschil tussen een klankgroep en een lettergreep? de klankgroep is wat je hoort (bij het uitspreken) en de lettergreep is wat je ziet (bij lezen). Een klankgroep is gelijk aan een lettergreep met uitzondering van de medeklinkerverdubbeling. Deze wordt bij het verdelen van woorden in klankgroepen niet uitgesproken. Het woord “pakken” wordt p a - ken als klankgroep en p a k - ken als lettergreep. Zo ook bij de woorden hebben, opletten enz.: h e - ben is de klankgroep en h e b - ben is de lettergreep, op - l e - ten is de klankgroep en op - l e t - ten is de lettergreep.
12. Gebruik het Dobbelspel
Bij dictees en werkbladen worden woorden altijd voorgezegd. Met het Dobbelspel worden leerlingen opgeleid tot taaldenker: zij gaan zelf creatief aan de slag met het bedenken van woorden.
Zij gebruiken daarbij de klankblokken die zij met de klankdobbelstenen hebben ‘gewonnen’. Het knapste woord levert het hoogste aantal punten op.
De leerlingen denken na over woorden, klanken, klankgroepen en regels en schrijven het woord op. Zelf woorden bedenken met de goede spelling is belangrijk. Als je een verhaal schrijft, moet je toch ook zelf bedenken hoe je woorden goed schrijft?
Materialen en Software voor Ondersteuningsniveau 3
Materialen
- Hang de poster Taal in Blokjes aan de muur
- Hang de Letterlijn op
- fluormarkers
- klankblokken (blokboxen, basiskoffer uitgebreid)
- klank-teken kaartjes
- blokwoordenboek
- Springplein Taal in Blokjes
- A5 kaarten of stickers met klank-tekenkoppeling voor op tafel
- klankkaarten op A4 formaat
- werkboeken 1 t/m 10
- bijbehorende handleiding/ oefenmappen
- gekleurde letters (en woordbouwkaartjes)
- lees- en woordstructuur kwartetten
- bordspellen, inclusief klankgroepenspel
- dobbelspel woorden bouwen
Software:
Taal in Blokjes is een goedgekeurde interventie voor lezen èn spellen door het NKD. Uiteraard moet er een plan van aanpak zijn dat aangepast is aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling.
Zo kan bij een leerling het accent bij de begeleiding meer op lezen liggen en bij een andere leerling meer op spellen.
Tip 1: Bij Werkvormen met Taal in Blokjes vind je aanvullende materialen en werkvormen.
Tip 2: Geef leeshuiswerk op met de Taal in Blokjes Reader software. Leerlingen kunnen lezen met de tablet, laptop of de mobiel.
Bestellen
Meer weten?
Over ondersteuningsniveau 3
Ja dat kan. Taal in Blokjes kan ook als evidence-based interventie voor lezen én voor spellen op ondersteuningsniveau 2 en 3 worden ingezet als voortraject van de vergoede dyslexiezorg.
Een voordeel van Taal en Blokjes als interventie is dat het een geïntegreerde methode is voor lezen en spellen. De werkvormen voor lezen ondersteunen het spellen en andersom. Afhankelijk van de hulpvraag kan de interventie zich meer richten op lezen of op spellen. Geef dit aan in het dossier van de leerling.
Daarbij heeft Taal in Blokjes een vervolg voor de dyslexiebehandeling, dit is het F&L-behandelprogramma. Voor een F&L-behandelaar in de buurt ga naar: www.fenlexpertisecentrum.nl/locaties/
Een interventie met Taal in Blokjes (of F&L-methode schoolversie) en een voorzetting met het het F&L-behandelprogramma (F&L-methode dyslexiebehandeling) zorgt voor een optimale Ketenzorg. Zie ook: Ketenzorg Taal in blokjes en F&L-methode
Zie hiervoor bijvoorbeeld ook de Analyse van Taal in Blokjes door het Expertisecentrum Nederlands van 2022/2023
“Deze analyse helpt onderwijsprofessionals om een afweging te maken voor een interventie op ondersteuningsniveau 3, op basis van beschreven didactische kenmerken en kenmerken die de effectiviteit van de interventie beïnvloeden.“
Taal in Blokjes kan als interventie op ON 3 worden ingezet voor lezen én spellen als voortraject voor de vergoede dyslexiezorg. Taal in Blokjes is een uitsnede van de F&L-methode®, deze methode is evidence based dn wetenschappelijk onderbouwd, zie hiervoor:
Zie ook de vragen:
De F&L methode® is hét vervolg op Taal in Blokjes. Het F&L-behandelprogramma is een uitgebreid evidence-based programma voor de behandeling van dyslexie en aanverwante taalproblemen.
De koppeling tussen hulp op school met Taal in Blokjes (ondersteuningsniveau 2 en 3) en specialistische behandeling met de F&L methode® bij een gespecialiseerde dyslexiepraktijk (ondersteuningsniveau 4) zorgt voor een optimale afstemming rondom de leerling zorgt voor een optimale afstemming rondom de leerling en een efficiënte en goede ketenzorg tussen school, ouders en praktijk. Scholen die hun leerlingen helpen met Taal in Blokjes kunnen ook hun leerlingen ondersteunen bij de F&L-behandeling. Meer weten? Zie onze brochure: Ketenzorg: van Taal in Blokjes naar de F&L methode
Zoek je een F&L-behandelpraktijk?
Met het zoekvak op onze website taalinblokjes.nl kan je snel een F&L-geregistreerde praktijk/instelling vinden die werkt met de F&L methode® en die de (ED) diagnostiek en behandeling kan verzorgen. Typ je plaats/postcode in het zoekvak en je ziet gelijk wie jou en je leerling kan helpen.
Praktijken en instellingen die de F&L methode® gebruiken zijn te herkennen aan ons keurmerk.
Ja, zeker als de dyslexiebehandeling plaatsvindt met het F&L-behandelprogramma want dit is het vervolg op Taal in Blokjes. Taal in Blokjes is een uitsnede van de F&L-methode
Zie ook: Hoe worden Taal in Blokjes en de F&L-methode® ingezet bij de ketenzorg?
Over ondersteuningsniveau 2+3
Taal in Blokjes kan als interventie op Ondersteuningsniveau 2 en 3 worden ingezet voor lezen én spellen en bij risicoleerlingen. Ook kan Taal in Blokjes op Ondersteuningsniveau 1 worden gebruikt als aanvulling op de reguliere taalmethode. Taal in Blokjes kan worden ingezet vanaf de 2e helft van groep 2 tot groep 8 voor lezen èn spellen en is een erkend voortraject voor de (vergoede) dyslexiezorg.
In het “Stappenplan implementatie Taal in Blokjes op school” wordt per ondersteuningsniveau een basisopzet voor materialen, werkboeken, software en werkvormen beschreven.
Voor meer informatie zie:
Er zijn verschillende manieren om een behandelplan samen te stellen. Begin met het vaststellen van het instapniveau en het gewenste ondersteuningsniveau (van minder naar meer intensief). Kies vervolgens de materialen uit voor lezen en spellen.
Denk bij een basisopzet aan:
- basisset uitgebreid met klankblokken, gekleurde markers en klank-teken kaartjes,
- werkboeken Taal in Blokjes,
- bijbehorende handleiding/oefenmappen,
- springpleinen uitgebreid,
- lees- en woordstructuur kwartetten,
- Taal in Blokjes Reader software (eventueel ook Taal in Blokjes Module software)
Kijk naar het Stappenplan Implementatie Taal in Blokjes op school, hier staan onder andere basisopzetten in voor de ondersteuningsniveaus 1,2 en 3 en voorbeelden van werkvormen. Per ondersteuningsniveau wordt een basisopzet voor de aanschaf van werkboeken en materialen gegeven.
Kijk ook naar het Inspiratieboek Taal in Blokjes voor een overzicht van werkboeken, materialen, werkvormen en software.
In het Inspiratieboek Taal in Blokjes (48 blz.) staat veel informatie over de methode en de basiswerkvormen lezen en spellen. Alle materialen en software worden beschreven met doelstelling, uitleg en voorbeelden. Bekijk het Inspiratieboek digitaal of vraag een exemplaar aan bij info@taalinblokjes.nl
Voor informatie over de Taal in Blokjes software ga naar:
Taal in Blokjes Reader software en de Taal in Blokjes Module software 
Wist je dat je met de Taal in Blokjes software ook een lees- en spellingtraining kan opzetten om op school en thuis te oefenen?
Ga naar Leerlingbegeleiding thuis - lezen en spellen met de Taal in Blokjes Reader.pdf voor een voorbeeld van een behandelplan lezen en spellen met de Taal in Blokjes Reader software.
Op de website https://www.taalinblokjes.nl/videos/ staan een aantal video's waarin leerlingen oefenen met een aantal werkvormen van Taal in Blokjes.
Je kan ook overwegen om onze Workshop Taal in Blokjes te volgen. In de workshop leren leerkrachten/ taalspecialisten etc. onder andere om het lezen en spellen te beoordelen aan de hand van een casus (niveau, foutenanalyse, observaties) en om het instapniveau van de Taal in Blokjes behandeling te bepalen. Vervolgens wordt een behandelplan opgezet met de werkboeken, materialen en software van Taal in Blokjes.
Ja, dat kan. Taal in Blokjes is methode-onafhankelijk en kan individueel, in groepjes en in de klas bij elke taalmethode worden gebruikt.
Vul je taalmethode in in het zoekvak van de FAQ-sectie en kijk of jouw taalmethode erbij staat.
Gebruik de materialen, werkboeken, software en de werkvormen van Taal in Blokjes naast de gebruikte taalmethode. Zie voor meer informatie onze website taalinblokjes.nl, bekijk ook het Inspiratieboek Taal in Blokjes en het Stappenplan implementatie Taal in Blokjes op school.
De voorkeur is om -indien mogelijk- door te gaan met (een selectie) van de leerstof van de reguliere taalmethode en dit te combineren met Taal in Blokjes.
Je kan bijvoorbeeld woorden van de reguliere taalmethode die voor de leerling niet te moeilijk zijn gebruiken met de werkvormen van Taal in Blokjes. Denk hierbij aan blokwoorden maken en opschrijven, woorden coderen, woorden van de taalmethode invoegen in de Taal in Blokjes Reader software en gecodeerd laten lezen vóór het maken van blokwoorden etc.
Afhankelijk van de situatie kunnen leerlingen bijvoorbeeld het ene jaar met Taal in Blokjes starten op Ondersteuningsniveau 1 of 2 (minder intensief) en het volgende jaar doorgaan op Ondersteuningsniveau 2 of 3 (meer intensief) of omgekeerd. Bekijk de basisopzetten op verschillende ondersteuningsniveaus in het Stappenplan.
Taal in Blokjes kan ook als evidence-based interventie voor lezen én voor spellen op ondersteuningsniveau 2 en 3 worden ingezet als voortraject van de vergoede dyslexiezorg.
De werkboeken zijn gemaakt voor zelfstandige verwerking en dienen ook als basis voor de andere werkvormen van Taal in Blokjes.
Je kan de werkboeken van Taal in Blokjes onder andere gebruiken voor:
- ON 2 als extra ondersteuning bij leerlingen die dat nodig hebben,
- ON 3 met extra begeleiding en de extra oefeningen uit de handleiding/oefenmap
Je kan ook:
- in overleg en met begeleiding, een werkboek meegeven voor thuis, bijvoorbeeld in de vakantie om ‘het lezen en spellen bij te houden, om te voorkomen ‘dat alles wegzakt.
Zie ook:
- Wat is de opbouw van de Taal in Blokjes werkboeken en handleidingen?
- Waarom zijn de werkboeken van Taal in Blokjes in kleur?
- Waarom is er voor elk deel van de werkboeken een aparte handleiding?
Over ondersteuningsniveau 1+2+3
Taal in Blokjes kan als interventie op Ondersteuningsniveau 2 en 3 worden ingezet voor lezen én spellen en bij risicoleerlingen. Ook kan Taal in Blokjes op Ondersteuningsniveau 1 worden gebruikt als aanvulling op de reguliere taalmethode. Taal in Blokjes kan worden ingezet vanaf de 2e helft van groep 2 tot groep 8 voor lezen èn spellen en is een erkend voortraject voor de (vergoede) dyslexiezorg.
In het “Stappenplan implementatie Taal in Blokjes op school” wordt per ondersteuningsniveau een basisopzet voor materialen, werkboeken, software en werkvormen beschreven.
Voor meer informatie zie:
Taal in Blokjes is voor:
- alle leerlingen uit het basisonderwijs die hulp nodig hebben met lezen en spellen
- leerlingen met aankomende lees- en/of spellingproblemen die baat kunnen hebben bij een voorschotbenadering (vanaf groep 2 en 3)
- leerlingen in het speciaal basisonderwijs
- meertalige leerlingen (NT2-onderwijs)
- leerlingen met auditieve verwerkingsproblemen
- leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) en slechthorende leerlingen.
Taal in Blokjes kan ook als evidence-based interventie voor lezen én voor spellen op ondersteuningsniveau 2 en 3 worden ingezet, bijvoorbeeld als voortraject van de vergoede dyslexiezorg.
Meer informatie?
Bekijk het Stappenplan implementatie Taal in Blokjes
Het ‘Stappenplan implementatie Taal in Blokjes op school’ geeft:
- tips voor gebruik op school,
- een basisopzet voor de aanschaf van materiaal,
- een voorbeeld van een stappenplan voor de implementatie van Taal in blokjes op school vanaf groep 2, van minder naar meer intensief, ingedeeld op de verschillende ondersteuningsniveaus. Uiteraard zijn er veel variaties in aanpak mogelijk, afhankelijk van de manier waarop een school Taal in Blokjes wil gaan inzetten.
Bekijk ook het Inspiratieboek Taal in Blokjes. In het Inspiratieboek Taal in Blokjes (48 blz.) staat veel informatie over de methode en alle materialen en software worden beschreven met doelstelling, uitleg en voorbeelden. Je kan de papieren versie kosteloos aanvragen bij info@taalinblokjes.nl Samen met het Stappenplan kan het Inspiratieboek helpen om een eerste keuze te maken.
Taal in Blokjes is een geïntegreerde methode voor lezen én spelling. Lezen en spelling zijn twee kanten van dezelfde munt, ze hebben allebei betrekking op dezelfde Nederlandse woorden.
De werkvormen voor lezen (decoderen) en spellen (coderen) versterken elkaar en vullen elkaar aan binnen deze methode. Zo geeft het fonologisch coderen van teksten (klanken kleuren) ook inzicht in de spelling van woorden. Naar gelang het leerdoel kan het accent wel meer op lezen of op spelling komen te liggen.
Zie ook:
- Wat is Taal in Blokjes?
- Wat is de Taal in Blokjes Reader software?
- Wat is de Taal in Blokjes Module software?
Het Stappenplan Implementatie Taal in Blokjes op school geeft een basisopzet van groep 2 t/m groep 8 voor de Ondersteuningsniveaus 1, 2 en 3 van minder naar meer intensief (of soms omgekeerd afhankelijk van de situatie).
In het “Stappenplan implementatie Taal in Blokjes op school” wordt per ondersteuningsniveau een basisopzet voor materialen, werkboeken, software en werkvormen beschreven.
Het ‘Stappenplan implementatie Taal in Blokjes op school’ geeft:
basisopzetten voor de aanschaf en het gebruik van materiaal, werkboeken en software op verschillende ondersteuningsniveaus
- een stappenplan voor de implementatie van Taal in Blokjes op school vanaf groep 2 (voorschotbenadering) van minder naar meer intensief, ingedeeld in ON 1, ON 2, ON3.
- uitleg van werkvormen en tips voor gebruik op school.
Tip: gebruik het Stappenplan en het Inspiratieboek Taal in Blokjes als basis voor je eigen stappenplan.
Natuurlijk zijn er veel variaties in aanpak mogelijk. Dit is afhankelijk van de wensen, doelen en mogelijkheden van de school die met Taal in Blokjes gaat werken.
Je kan het Stappenplan inzien en downloaden door op onderstaande link te drukken. Het Stappenplan kan ook worden gemaild. Mail je aanvraag naar info@taalinblokjes.nl
Download "Het Stappenplan Taal in Blokjes"
Bijlagen die in het stappenplan zijn genoemd
- Taal in Blokjes klassenbreed van groep 2 tot en met groep 8 als doorlopende leerlijn.pdf
- Werkvormen lezen en spellen met Taal in Blokjes in de klas.pdf
- Taal in Blokjes software.pdf
- Ondersteun je leerlingen met Veilig & Vlot verhalen
- Leerlingbegeleiding thuis - lezen en spellen met de Taal in Blokjes Reader.pdf
- Ketenzorg Taal in blokjes en F&L-methode
Bekijk ook onze nieuwste filmpjes Taal in Blokjes op school 1 en 2
Taal in blokjes in de klas deel 1: https://youtu.be/dp7zQ_1lHRg
Taal in blokjes in de klas deel 2: https://youtu.be/_4QvC2HdHaA
Een goede basisopzet bestaat uit de volgende onderdelen:
foto kinderen springpleinen blz 18
- basisset(s) met o.a. klankblokken, markers en het blokwoordenboek (bijvoorbeeld de basisset uitgebreid of een aantal blokboxen),
- sets met gekleurde fluormarkers (gebruik géén potloden of viltstiften, dat duurt veel te lang en deze dekken de letters af),
- werkboeken Taal in Blokjes 1 t/m 9, en het werkboek ‘Voorlopertje’, de werkboeken zijn voor zelfstandige verwerking in de klas,
- bijbehorende handleiding/oefenmappen bij de werkboeken 1 t/m 9, de werkvormen uit een handleiding/oefenmap worden onder begeleiding gedaan en sluiten aan op de gemaakte bladzijdes in het werkboek,
- springpleinen uitgebreid,
- lees- en woordstructuurkwartetten,
- klank-teken kaartjes en letterlijn (met letters, plaatjes en kapstokwoorden) en/of klank-teken kaartjes met alleen op kleur gecodeerde letters,foto tim krokodil
- Taal in Blokjes Reader software voor school en thuis, voor het lezen van op klank gecodeerde verhalen maar ook te gebruiken voor spellingopdrachten. Ook een eigen leestraining samenstellen en monitoren binnen het programma is mogelijk. Voor toelichting en voorbeelden zie: “Leerlingbegeleiding thuis - lezen en spellen met de Taal in Blokjes Reader.pdf”
- Taal in Blokjes Module software (met onder andere basisvaardigheden en het “sprekende klankenbord” voor de spelling).
Daarnaast kan je de volgende materialen toevoegen zoals woordbouwkaartjes, (magnetische) letters, bordspellen, dobbelspel, klankenbingo, poster voor in de klas, spiekpen, basiskaarten op A4 niveau waar de klankblokjes op passen, stickers met de basiskaart etc. Deze materialen bieden enorm veel afwisseling!
Voor meer informatie en een overzicht van de materialen ga naar:
- website taalinblokjes.nl
- intro verhaal en link naar Inspiratieboek
- bijlage pdf software (bijlage uit het stappenplan)
- pdf doorlopende leerlijn (bijlage uit het stappenplan)
Wil je starten met onze workshop Taal in Blokjes? ga naar [link]
heb je een leuke foto voor workshops?
Jazeker, zie hiervoor de FAQ's:
- Wat is de Taal in Blokjes software,
- Wat is de Taal in Blokjes Reader software
- Wat is de Taal in Blokjes Module software
Zie ook “Ik wil een behandelplan lezen en spellen voor een leerling samenstellen met Taal in Blokjes, hoe pak ik dat aan?”
Zie ook “het sprekende klankenbord” "En het leeshappertje"
Taal in Blokjes kan individueel, in groepjes of in de klas op elk ondersteuningsniveau worden ingezet.
Er zijn werkvormen voor:
- zelfstandig gebruik, onder andere werkboeken, software
- groepjes (interactieve werkvormen). Leerlingen leren en helpen elkaar door samen doen en samen nakijken. Dit zijn diverse werkvormen voor lezen en spellen, bijvoorbeeld blokwoorden maken en opschrijven, leeskwartetten, bordspellen en het dobbelspel.
- onder begeleiding van de leerkracht of taalspecialist, onder andere de extra werkvormen uit de handleiding/oefenmappen, software voor lezen en spellen en auditieve oefeningen.Wat voor materialen heeft Taal in Blokjes?
Taal in Blokjes stopt niet in groep 4 of 5. Taal in Blokjes heeft een doorlopende leerlijn tot en met groep 8, zodat leerlingen die dat nodig hebben meerdere jaren optimaal kunnen profiteren van deze methode.
Bij de aanschaf van materialen en software kan hier rekening mee worden gehouden. Afhankelijk van de situatie kunnen leerlingen bijvoorbeeld het ene jaar met Taal in Blokjes starten op Ondersteuningsniveau 2 (minder intensief) en het volgende jaar doorgaan op Ondersteuningsniveau 3 (meer intensief) of omgekeerd.
Taal in Blokjes kan op verschillende ondersteuningsniveaus worden gebruikt naast de reguliere taalmethode. Bekijk hiervoor het Stappenplan implementatie Taal in Blokjes op school.
Kijk naar het Stappenplan Implementatie Taal in Blokjes op school, hier staan onder andere basisopzetten in voor de ondersteuningsniveaus 1,2 en 3 en voorbeelden van werkvormen. Per ondersteuningsniveau wordt een basisopzet voor de aanschaf van werkboeken en materialen gegeven.
Kijk ook naar het Inspiratieboek Taal in Blokjes voor een overzicht van werkboeken, materialen, werkvormen en software.
In het Inspiratieboek Taal in Blokjes (48 blz.) staat veel informatie over de methode en de basiswerkvormen lezen en spellen. Alle materialen en software worden beschreven met doelstelling, uitleg en voorbeelden. Bekijk het Inspiratieboek digitaal of vraag een exemplaar aan bij info@taalinblokjes.nl
Voor informatie over de Taal in Blokjes software ga naar:
Taal in Blokjes Reader software en de Taal in Blokjes Module software
Wist je dat je met de Taal in Blokjes software ook een lees- en spellingtraining kan opzetten om op school en thuis te oefenen?
Ga naar Leerlingbegeleiding thuis - lezen en spellen met de Taal in Blokjes Reader.pdf voor een voorbeeld van een behandelplan lezen en spellen met de Taal in Blokjes Reader software.
Op de website https://www.taalinblokjes.nl/videos/ staan een aantal video's waarin leerlingen oefenen met een aantal werkvormen van Taal in Blokjes.
Je kan ook overwegen om onze Workshop Taal in Blokjes te volgen. In de workshop leren leerkrachten/ taalspecialisten etc. onder andere om het lezen en spellen te beoordelen aan de hand van een casus (niveau, foutenanalyse, observaties) en om het instapniveau van de Taal in Blokjes behandeling te bepalen. Vervolgens wordt een behandelplan opgezet met de werkboeken, materialen en software van Taal in Blokjes.
Het instapniveau van Taal in Blokjes is onder andere afhankelijk van het niveau van de leerling met lezen en spellen en van de extra begeleiding die de school (en ouders) de leerling kunnen bieden.
Bij lezen kan je uitgaan van het Avi-tekstniveau en het woordleesniveau op de DMT en EMT. Met de Taal in Blokjes Reader software kan je door de klankhulp en de maatregelen voor tekstvereenvoudiging al snel een of twee niveaus hoger gaan zitten dan het geteste leesniveau.
Bij de Taal in Blokjes Module software kies je een module op het geschatte niveau van de leerling. Als de oefening te makkelijk blijkt te zijn, ga je een stapje hoger. Als de oefening te moeilijk blijkt te zijn, ga je een stapje lager.
Wat is het verschil tussen de Taal in Blokjes reader software en de Taal in Blokjes Module software? Bekijk hier [link naar brochure software als bijlage van het Stappenplan]
In het algemeen wordt aangeraden om met de werkboeken van Taal in Blokjes iets makkelijker in te stappen en het eerste werkboek sneller door te werken dan het volgende werkboek. Maak een foutenanalyse van de spelling van testdictees en eigen werk en kijk welk werkboek hier het beste bij past.
Zie ook het overzicht bij: ‘Wat is de opbouw van de Taal in Blokjes werkboeken en handleidingen?’
De werkboeken zijn cumulatief, de leerstof uit voorgaande werkboeken wordt telkens meegenomen en verdiept in een volgend werkboek. Begin dus niet standaard in werkboek 1 omdat een leerling problemen met de klank-teken koppeling heeft!
Meer weten? In de workshop Taal in Blokjes leer je onder andere hoe je het instapniveau kan bepalen.
De instapniveaus lezen en spellen komen uitgebreid aan bod in de workshop Taal in Blokjes.
Taal in Blokjes is methode onafhankelijk en kan bij elke lees- en spellingmethode worden ingezet. Woorden zijn woorden. Taal in Blokjes werkt met woordstructuren en voegt een fonologische laag toe aan de woorden. Taal in Blokjes laat zien hoe woorden en regels in elkaar zitten. Naast de werkboeken en andere materialen van Taal in Blokjes kan je uiteraard ook je eigen woordpakketten of je leesteksten gebruiken en met Taal in Blokjes fonologisch coderen.
Het is de bedoeling dat je met de degelijke fonologische basis van Taal in Blokjes aansluit bij de gebruikte schoolmethode (Veilig Leren Lezen, Taaljournaal, Staal, Taalactief, enz.). De kleurcodering van Taal in Blokjes kan ook in de werkboeken van de op school gebruikte taalmethode worden voortgezet. Dit zorgt voor een mooie integratie tussen Taal in Blokjes en de schoolmethode. De leerling heeft dan niet het idee met twee verschillende dingen bezig te zijn.
Een goede fonologische basis is noodzakelijk om veel spellingregels goed te kunnen toepassen. Taal in Blokjes kan gecombineerd worden met de uitleg van de basisregels van de taalmethode die op school wordt gebruikt.
Leerlingen die niet zo sterk zijn in taal of juist heel veel moeite hebben met het begrijpen van ons taalsysteem begrijpen de fonologische component van regels meestal niet goed en blijven fouten maken. Regels kunnen zij wel uit het hoofd leren maar het toepassen is iets anders. Dit heeft consequenties voor spellen (schrijf je taaken, taken of takken?) én voor lezen (lees je taken of takken als er taken staat? is het hamer of hammer?).
In de workshop Taal in Blokjes wordt nader ingegaan op de regelsystematiek en op de leenwoordspelling.
Bekijk de Workshop Taal in Blokjes
Meer weten over jouw taalmethode in combinatie met Taal in Blokjes? Vul de naam van je methode in in het zoekvak van de faq pagina.
Taal in Blokjes is methode onafhankelijk en kan naast elke lees- en spellingmethode worden gebruikt. Woorden zijn woorden. Taal in Blokjes voegt met name fonologische informatie toe aan bestaande lees- en spellingmethodes (vaste kleuren voor soorten klinkers en medeklinkers).
Voor specifieke aansluiting op taalmethodes zie de andere vragen in de sectie "Taal in Blokjes in combinatie met Taalmethodes"
De materialen en werkvormen van Taal in Blokjes kunnen individueel, in groepjes en in de klas worden ingezet vanaf 2e helft groep 2 t/m groep 8. Taal in Blokjes is opgebouwd vanuit de woordstructuur en heeft een ‘doorlopende leerlijn’. De indeling in leerjaren is een indicatie. Maatwerk is belangrijk, het niveau van de leerlingen is leidend. Op basis van het niveau van lezen en spellen van de leerlingen wordt een instapniveau bepaald en worden aanpassingen en keuzes gemaakt m.b.t. de materialen en werkvormen.
Taal in Blokjes heeft:
- Werkvormen voor zelfstandig gebruik, o.a. de werkboeken en de Taal in Blokjes Reader en Module software.
- Interactieve werkvormen voor groepjes: samen doen en samen nakijken. Dit zijn diverse werkvormen voor lezen en spellen, o.a. blokwoorden maken met het blokwoordenboek en de leeskwartetten in opklimmende moeilijkheidsgraad.
- Werkvormen die onder begeleiding van leerkracht of taalspecialist worden uitgevoerd, o.a. de extra werkvormen uit de handleiding/oefenmappen, dictees en auditieve oefeningen.
Taal in Blokjes kan worden gebruikt vanaf de 2e helft van groep 2 (voorschotbenadering, serie 'het Voorlopertje') tot groep 8.
De hulp met lezen en spellen met Taal in Blokjes stopt niet na een jaar. De leerlingen kunnen doorgroeien in de methode en de extra ondersteuning kan – indien nodig – worden voortgezet.
Taal in Blokjes heeft een doorlopende leerlijn voor lezen en spellen zodat leerlingen die dat nodig hebben meerdere jaren optimaal kunnen profiteren van deze methode.
Taal in Blokjes kan worden ingezet op verschillende ondersteuningsniveaus: van minder naar meer intensief en omgekeerd. Afhankelijk van de situatie kunnen leerlingen bijvoorbeeld het ene jaar met Taal in Blokjes starten op Ondersteuningsniveau 2 (minder intensief) en het volgende jaar doorgaan op Ondersteuningsniveau 3 (meer intensief) of omgekeerd.
Zie voor de ondersteuningsniveaus het Stappenplan implementatie Taal in Blokjes op school.
De materialen en werkvormen van Taal in Blokjes kunnen individueel, in groepjes en in de klas worden ingezet als ‘doorlopende leerlijn’. Taal in Blokjes is opgebouwd vanuit de woordstructuur. De indeling in leerjaren is een indicatie. Het niveau van de leerlingen is leidend. Afhankelijk van het niveau van lezen en spellen van leerlingen wordt het instapniveau bepaald en worden aanpassingen en keuzes gemaakt.
Zie voor een overzicht van de materialen bij de doorlopende leerlijn de pdf: Taal in Blokjes klassenbreed van groep 2 tot en met groep 8 als doorlopende leerlijn.pdf
Taal in Blokjes heeft twee softwareprogramma’s die elkaar aanvullen: de Taal in Blokjes Reader software met uitgebreide mogelijkheden voor technisch lezen op tekstniveau en de Taal in Blokjes Module software met technisch lezen op woordniveau, spelling en basisvaardigheden. Met de software van Taal in Blokjes (Reader en Module software) kan het technisch lezen van groep 3 tot en met groep 8 worden geoefend.
T
aal in Blokjes Module software: heeft klankenborden en woordenlijsten in oplopende moeilijkheidsgraad voor de spelling, oefent basisvaardigheden en woordlezen. De module software is voor behandeling op school/praktijk en heeft géén leerlingaccounts maar houdt wel per leerling de resultaten bij.
Bij de Taal in Blokjes Reader software ligt de nadruk op tekstlezen. De Taal in Blokjes Reader software is speciaal ontwikkeld voor kinderen die extra leesondersteuning nodig hebben. Door de klankhulp en diverse opmaakmogelijkheden 
wordt het technisch lezen vereenvoudigd en aantrekkelijk gemaakt. Dit heeft een positieve uitwerking op de leesmotivatie. Na een periode waarbij veel nadruk werd gelegd op woordlezen, mag het lezen en begrijpen van teksten zich verheugen op een toenemende belangstelling. Het doel van technisch lezen is begrijpen wat er staat. Bij tekstlezen gaat het om functioneel lezen, leesvloeiendheid en zelfredzaamheidslezen.
Meer weten:
- Bekijk de pdf: Taal in Blokjes software.pdf
- Bekijk de Taal in Blokjes op onze website
De Taal in Blokjes Reader software is het enige programma dat de klanken van de Nederlandse taal begrijpt en automatisch kan coderen. Het programma kan ook woordkenmerken analyseren. De reader zorgt voor tekstvereenvoudiging door fonologische codering en diverse geavanceerde opmaakmogelijkheden, zoals onder andere lettergreepweergave, lettergrootte, letterafstand en regelafstand. Moeilijke teksten met lange woorden en kleine lettertjes worden opeens goed leesbaar. De leerling kan teksten beter lezen en begrijpen.
De Taal in Blokjes Reader software heeft een eigen bibliotheek met verhalen op alle Avi-niveaus. Maar u kunt ook uw eigen biblotheek inrichten en content toevoegen, bijvoorbeeld eigen teksten, verhalen met een thema, teksten begrijpend lezen, teksten van leerlingen enz.
Combineer de reader bijvoorbeeld met de spellingles (woordpakketten), begrijpend lezen (bijv. Nieuwsbegrip) of met een schrijfopdracht: laat de leerling een samenvatting van een tekst of een origineel eigen verhaal schrijven voor in de reader.
De reader codeert ook uw eigen teksten automatisch in kleuren voor klanken en berekent daarbij het leesniveau. U kunt voor elke leerling maatwerk verzorgen door de het klaarzetten van teksten en het instellen van een optimaal leesbeeld.
Benieuwd hoe de leerlingen lezen met de reader en wat zij ervan vinden? bekijk het filmpje op taalinblokjes.nl/reader
Zo kunt u onder andere de mate van klankondersteuning instellen door alle klanken of alleen de klinkers op kleur laten coderen. Ook kunt u klankgroepen (lettergrepen) laten aangeven om de woordstructuur te verduidelijken. Uiteraard is het aangeven van de woordstructuur ook belangrijk voor het leren van de spelling. Leerlingen met spellingproblemen kunnen bijvoorbeeld woordpakketten spelling op school of thuis voorbereiden met de reader: woordpakketten hardop lezen, woorden bouwen met de blokken en opschrijven.
Bekijk de instructievideo’s en handleiding om gelijk te beginnen! taalinblokjes.nl/reader
Voor wie is de Taal in Blokjes Reader software?
De Taal in Blokjes Reader software helpt leerlingen met lezen. Bijvoorbeeld leerlingen die moeite hebben met de klank-teken koppeling, met de overstap van één- naar meerlettergrepige woorden en met het maken van leeskilometers. Met de reader kunnen leerlingen lezen met klankhulp.
De leesondersteuning kan op maat voor elke leerling worden ingesteld. De reader is voor scholen, individuele behandelaars en ouders. Teksten worden automatisch gecodeerd en op leesniveau ingedeeld. Er is een bi bliotheek maar u kunt ook zelf teksten invoegen.
Hoe werkt het?
U kunt eenvoudig zelf verhalen toevoegen aan de reader. Log in op uw beheeraccount. Schrijf uw tekst of kies een tekstbestand. Voeg een afbeelding toe. Kies de codering, de regelhoogte, de regelbreedte, de lettergrootte en sla het verhaal op.
Geef aan met welke leerling u het verhaal wilt delen. De leerling leest het verhaal op school of thuis en maakt een (kleine) samenvatting. Laat de leerling ook thuis extra lezen! In de leesgeschiedenis wordt de leestijd bijgehouden en kunt u de samenvatting inzien.
Klankondersteuning
De reader codeert automatisch de klinkers en medeklinkers met de kleurcodering van Taal in Blokjes. De klankondersteuning kan geleidelijk worden afgebouwd.
De Bieb
U kunt ook verhalen kiezen uit de Bieb. U kunt zoeken op leesniveau, aantal woorden, titel, auteur enz. Uniek is de leenwoordenindex. U stelt de de mate van leesondersteuning in (codering, regelhoogte, regelbreedte, lettergrootte) en u deelt het verhaal met de leerling. U kunt natuurlijk ook samen met de leerling teksten uitkiezen voor de motivatie!
Behandelplan lezen
De leesondersteuning kan voor elke leerling apart worden ingesteld. Voorbeeld: geef maximale ondersteuning bij ‘moeilijke verhalen’ en minimale ondersteuning bij ‘makkelijke verhalen’. Stel het leesniveau bij (10 niveaus) aan de hand van de vorderingen die u ziet in de leesgeschiedenis. Kies op tekstkenmerken zoals het aantal leenwoorden. Bij elk verhaal kunt u het aantal klankgroepen en andere woordkenmerken inzien.
Stuur de verhalen van uw eigen bibliotheek naar uw collega’s. Maak samen een schoolbibliotheek in combinatie met de gebruikte lees- en spellingmethodes. De Taal in Blokjes Reader wordt gebruikt met de werkboeken en materialen van Taal in Blokjes maar kan ook bij andere lees- en spelling methodes worden toegepast.
Toepassingen
- Gebruik de Taal in Blokjes Reader software bij de lees instructiegroep, laat elke leerling om de beurt een verhaal lezen, in de leesgeschiedenis wordt het resultaat bijgehouden.
- Gebruik de reader voor tempolezen met klankhulp bij de remedial teacher.
- Huiswerk: zet leesteksten voor de leerlingen klaar om thuis te lezen.
- Zet de woordpakketten spelling in de reader en laat leerlingen hiermee oefenen met lezen en met de klankblokken.
- Geef een les op het digibord met de reader.
- Leg de nadruk op informatieve teksten en samenvattingen voor het begrijpend lezen en de schriftelijke formuleervaardigheid.
- Combineer de reader met verschillende leesmethodes.
De Taal in Blokjes Reader is web-based en werkt op de computer, laptop, tablet, smartphone en het digibord. Windows, Apple (o.a. iPad en iPhone) en Android worden ondersteund. De verhalen, instellingen en resultaten worden online opgeslagen. Vraag bij ons na welke voorleessoftware kan worden gebruikt met de reader om zinnen en tekstblokken voor te lezen. Dan leest de leerling met visuele én auditieve ondersteuning!
Ja. Zet het huiswerk klaar (kies samen met de leerling een of meer verhalen) om thuis te lezen. Zij loggen thuis in met hun eigen account en kunnen gelijk aan de slag! Je kan binnen de software onder andere monitoren of de leerling het verhaal gelezen heeft en in hoeveel tijd. Je kan ook vragen om in het tekstvak een kleine samenvatting te maken, zo werk je ook aan het tekstbegrip en aan de schrijfvaardigheid.
Ja, zie hiervoor de FAQ Wat is de Taal in Blokjes Reader software? En Taal in Blokjes software.pdf
De Taal in Blokjes Module software is een programma voor gebruik op school of praktijk. Leerlingen kunnen de software gebruiken onder begeleiding van een leerkracht of taalspecialist.
De Module software biedt werkvormen voor begeleid oefenen en voor zelfstandig gebruik. Je kan de software inzetten vanaf eind groep 2 (voorschotbenadering).
De Taal in Blokjes Module software kan worden ingezet voor basisvaardigheden, woordlezen en spelling en heeft onder andere de volgende werkvormen: woorden coderen, syntheselezen, woordvelden, tempowoorden, spelling met het klankenbord en kleurendictee.
De Module software is opgebouwd in leermodules met een oplopende moeilijkheidsgraad. Elke leerling oefent in zijn/haar eigen module en bij voldoende beheersing kan hij/ zij naar een volgende module. De software houdt voor elke leerling de resultaten bij.
Met een schoolaccount kunnen meerdere leerlingen tegelijk oefenen met de Module software.
De Module software is een oefenprogramma voor school en heeft geen leerlingaccounts om thuis te oefenen. Voor het oefenen thuis kan de Taal in Blokjes Reader software worden gebruikt. Beide programma’s vullen elkaar aan. Daarom gebruiken scholen vaak beide programma’s als ondersteuning: zowel de TiB Reader software als de TiB Module software
Werkvormen met uitleg en video voorbeelden bekijken? Bekijk de indruk van de Taal in Blokjes module software.
Gebruik naast de Taal in Blokjes Module software ook de Taal in Blokjes Reader software. Beide programma's vullen elkaar aan. Zie voor het verschil, de uitleg en de voorbeelden de pdf: Taal in Blokjes software.pdf .
Ja dat kan! Gebruik het digibord voor lezen en voor de spelling.
Voor-koor-zelf lezen met de Taal in Blokjes Reader software op het digibord doe je zo:
Voorlezen (voor)
In de eerste fase leest de leraar of een goed lezende leerling een (stukje) tekst voor. Het voorlezen gebeurt correct, in het juiste tempo én met de goede intonatie. De rest van de leerlingen luistert actief naar het voorlezen. Van belang is dat de leerlingen tijdens het voorlezen de tekst met de ogen volgen. Veel leerlingen vinden het fijn om met een bijwijzer of leesvenster te werken. Door de koppeling tussen ‘horen en zien’ krijgen leerlingen meer grip op een tekst.
Koorlezen (koor)
De volgende stap is koorlezen. Het stukje tekst dat de eerste keer is voorgelezen, lees je nu samen met de leerlingen hardop. De leraar leest in een hoog tempo dat de leerlingen als het ware meetrekt. Met koorlezen worden spreken, zien en horen aan elkaar gekoppeld. Koorlezen zorgt ervoor dat leerlingen teksten in een steeds hoger tempo kunnen lezen.
Zelf lezen (zelf)
Tijdens de laatste fase van voor-koor-zelf lezen de leerlingen hardop voor zichzelf. Leerlingen kunnen ook in tweetallen lezen.
Woordpakketten, spelling en auditief dictee met de Taal in Blokjes Reader software op het digibord oefenen doe je zo:
Zet woordpakketten in Taal in Blokjes Reader software, codeer deze en projecteer deze op het digibord. Dan eerst voorlezen en samen lezen (koorlezen).- Laat de woorden staan op het digibord. Visueel dictee: de leerlingen bouwen met de klankblokken de woorden op het digibord (de leerling verklankt bij het blokken maar kan "spieken" op het digibord).
- De leerlingen kijkt het blokwoord na m.b.v. het digibord. In een groepje kijken leerlingen elkaar na.
4. Zet het digibord uit. Zie hieronder voor stap 5 en verder: auditief dictee.
Gebruik bijvoorbeeld de spellinglijsten van de taalmethode die in de klas wordt gebruikt. Tijdens het behandelen van een spellingcategorie kan je steeds een stap weghalen totdat je alleen een auditief dictee geeft, zonder blokwoorden. Het doel is dat de leerlingen de kleuren internaliseren en gaan “blokken in het hoofd”. Stap 2 en 3 kan je soms al redelijk snel overslaan, afhankelijk van de situatie en het niveau van de leerlingen. Het blijft echter cruciaal om gecodeerde woorden (en teksten) hardop te lezen, ook voor de spelling! Bij de volgende spellingcategorie gebruik je weer meer
stappen.